Szybki kontakt:

mgr Sebastian Kruszelnicki - W³a¶ciciel

bhp.consulting@interia.pl

bhp@bhp-consulting.biz.pl

tel. +48 665 164 123

Remigiusz Krajniak - Inspektor BHP

Krystek21054@wp.pl

tel. +48 669 641 336

Krzysztof W±sowicz - Administrator WWW

Cris.Zary@gmail.com

Krzysztof.Wasowicz@bhp-consulting.biz.pl

tel. +48 721 305 172

Nawigacja
Praca przy komputerze: Zagro¿enia, Zasady bezpiecznej pracy

Praca przy komputerze: Zagro¿enia, Zasady bezpiecznej pracy

BHP: Zasady bhp, przepisy bhp, instrukcje bhp. Ergonomia stanowiska komputerowego. Zdrowie w pracy z komputerem. Ergonomia pracy biurowej.

Autorem opracowania o zdrowiu w pracy i przy komputerze jest JAN KOTOWSKI. Autor zastrzeg³: mo¿liwe jest wykorzystanie opracowania tylko do celów prywatnych, domowych, bez mo¿liwo¶ci dalszego powielania i kolportowania.

   Obecnie praca w biurze jest najczê¶ciej prac± na stanowisku, na którym naczelne miejsce zajmuje komputer. Bior±c pod uwagê wzrost ilo¶ci stanowisk pracy biurowej, projektowej, administracyjnej, sterowania procesami technologicznymi, marketingowej, wynikaj±cy z nap³ywu nowych technologii i rozwoju gospodarczego ocenia siê, ¿e oko³o 60% populacji zawodowo czynnej spêdza swój czas pracy w pozycji siedz±cej. Pozycja ta niestety nie stanowi dla cz³owieka pozycji fizjologicznej i nie do tej pozycji zosta³ on dostosowanym w procesach zmian ewolucyjnych. Bardzo istotnego znaczenia nabiera zwiêkszone (w porównaniu z pozycj± stoj±c±) obci±¿enie krêgos³upa i miê¶ni grzbietu. Wzrastaj±ca intensywno¶æ pracy, nie pozwala na robienie przerw w pracy i powoduje konieczno¶æ d³ugotrwa³ej pracy w statycznej pozycji wymuszonej. Ewentualne zdrowotne skutki wykonywania takiej pracy zosta³y w opracowaniu, przedstawione na schemacie i szczegó³owo opisane. Wa¿nym dla wszystkich pracowników wykonuj±cych pracê w takich warunkach, jest zapoznanie siê z koniecznymi do spe³nienia warunkami, aby praca powodowa³a mo¿liwie najmniejsze szkody i negatywne komplikacje zdrowotne oraz poznanie prostych sposobów zapobiegania komplikacjom. Czynnikami wp³ywaj±cymi na warunki pracy, wydajno¶æ i samopoczucie pracowników s±:

Mikroklimat pomieszczenia, temperatura - wywiera bezpo¶redni wp³yw na samopoczucie oraz wydajno¶æ pracy pracowników.

  • W okresie zimowym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna wynosiæ od 20 do 240 C a latem od 23 do 260 C.
  • Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiada³y klimatyzacjê.
  • Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny byæ czêsto, co 3 - 4 godziny wietrzone, zw³aszcza w okresie grzewczym.
  • W czasie wietrzenia nale¿y unikaæ powstawania przeci±gów. Ruch powietrza nie powinien przekraczaæ od 0,1 do 0,15 m/sek.

Wilgotno¶æ powietrza - wilgotno¶æ powietrza w pomieszczeniu wynosz±ca powy¿ej 50% jest wilgotno¶ci± bardzo po¿±dan±, poniewa¿ zapobiega wytwarzaniu siê nadmiernego natê¿enia pola elektrostatycznego w pobli¿u komputera.

  • W okresie zimowym w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem wilgotno¶æ spada do 30% i potencja³ elektrostatyczny ekranu monitora mo¿e byæ szczególnie wysoki.
  • Nale¿y zadbaæ o zwiêkszenie wilgotno¶ci powietrza w pomieszczeniach zak³adaj±c odpowiednie parowniki.

Pomieszczenia - najbardziej przydatne pomieszczenia dla stanowisk komputerowych powinny posiadaæ okna skierowane w stronê pó³nocn±.

  • W pomieszczeniach, których okna skierowane s± w innych kierunkach jest wskazane instalowanie ¿aluzji na oknach.

Za pomoc± ¿aluzji lub pionowych zas³on zapobiegamy nadmiernemu nagrzewaniu siê pomieszczeñ i urz±dzeñ pod wp³ywem ¶wiat³a s³onecznego, a jednocze¶nie eliminujemy ol¶nienia i odbicia pochodz±ce od jaskrawych p³aszczyzn okien.

O¶wietlenie - poziom i natê¿enie o¶wietlenia reguluj± Polskie Normy: PN-84/E-02033 „O¶wietlenie wnêtrz ¶wiat³em elektrycznym”. Zalecenia miêdzynarodowe dla o¶wietlenia stanowisk komputerowych s± uregulowane w normie ISO 924 oraz ISO 8995.

Najkorzystniejszym jest o¶wietlenie w przedziale od 300lx do 700lx, o równomierno¶ci o¶wietlenia > 0,65. Bardzo wa¿nym jest, aby na klawiaturze komputera ¶rednie natê¿enie o¶wietlenia wynosi³o 500 lx.

Z pola widzenia pracuj±cego powinny byæ usuniête wszelkie ¼ród³a ¶wiat³a emituj±ce o¶wietlenie silniejsze od monitora.

Zalecane jest stosowanie o¶wietlenia ogólnego, bez do¶wietlania o¶wietleniem miejscowym z wzglêdu na powstawanie zjawiska ol¶nienia. Stosowanie specjalnych opraw posiadaj±cych odpowiednio ukszta³towany odb³y¶nik i raster w celu ograniczenia ol¶nienia daje dobre rezultaty, jest dobrze oceniane przez u¿ytkowników. Du¿e znaczenie ma dostosowanie w³a¶ciwo¶ci monitora komputera, a zw³aszcza odpowiednie nasycenie barwy i kontrastu. Czarne pismo na jasnym tle dzia³a na oczy naj³agodniej. Z uwagi na ró¿n± d³ugo¶æ fal ¶wietlnych, kolorowe barwy niejednakowo za³amuj± siê na soczewce oka i oko musi siê dostosowywaæ. Zalecane jest pisanie ciemnych liter na jasnym tle. Zmiany kontrastu powoduj± szybkie zmêczenie siê oczu.

Obowi±zuje zasada, ¿e przy 60 cm odleg³o¶ci oczu od monitora, wysoko¶æ wielkich liter i wersalików powinna wynosiæ, co najmniej 5,5 mm. Zaleca siê pracê na minimum 12 punktach oraz wystrzeganie siê pracy na 7 punktach.

Ustawodawstwo polskie zalicza pracê przy monitorach ekranowych do prac uci±¿liwych.

Na 1 stanowisko pracy przy monitorze ekranowym powinno przypadaæ 6 m2 powierzchni pokoju o wysoko¶ci najmniej 3,3 m.

Je¶li w pomieszczeniu znajduje siê wiêcej ni¿ jeden komputer, poszczególne stanowiska pracy nale¿y rozmie¶ciæ tak, aby minimalna odleg³o¶æ pomiêdzy s±siednimi, równoleg³ymi monitorami wynosi³a 60 cm a odleg³o¶æ pomiêdzy ty³em monitora a g³ow± s±siedniego operatora wynosi³a, co najmniej 80 cm.

Pod³oga w pomieszczeniu z komputerami powinna byæ g³adka, bez szczelin, pokryta wyk³adzin± antyelektrostatyczn±. Stanowiska pracy musz± byæ tak usytuowane, aby zapewnia³y ka¿demu pracownikowi swobodny dostêp do stanowiska pracy.

ZAGOSPODAROWANIE I UMEBLOWANIE POMIESZCZEÑ

Biurko - powinno mieæ blat o szeroko¶ci minimalnej od 80 do 90 cm a d³ugo¶ci minimum od 120 do 160 cm. Szeroko¶æ blatu powinna byæ na tyle du¿a, by swobodnie zmie¶ci³y siê na nim klawiatura, myszka, podstawka na dokumenty i monitor. Pomiêdzy przedni± krawêdzi± blatu biurka a klawiatur± musi pozostaæ od 5 do 10 cm wolnej przestrzeni na swobodne oparcie d³oni. Wysoko¶æ biurka powinna byæ dopasowana do naszego wzrostu i powinna posiadaæ mo¿liwo¶æ regulacji wysoko¶ci biurka w zakresie od 65 do 75 cm.

Faktura blatu powinna byæ jasna, matowa lub pó³matowa, co ogranicza mo¿liwo¶æ powstawania ol¶nieñ. Im wiêcej wolnej powierzchni na biurku pozostaje po u³o¿eniu na nim wszystkich niezbêdnych w pracy elementów, tym jest ono lepszym. Istotne znaczenie maj± dodatkowe urz±dzenia wspomagaj±ce pracê jak wysiêgnik z podstawk± na dokumenty – umieszczany obok monitora, na wysoko¶ci oczu operatora i umo¿liwiaj±cy odczyt dokumentów bez odrywania wzroku od monitora. W razie konieczno¶ci zamontowania pod blatem biurka wysuwanej szuflady na klawiaturê (lub zakupu takiego modelu biurka) zdecydowanie nale¿y zwróciæ uwag± na jej szeroko¶æ. Powinna zapewniaæ wystarczaj±c± ilo¶æ miejsca na klawiaturê i myszkê oraz tak± g³êboko¶æ - (oko³o 10 cm wolnego miejsca), aby nadgarstki d³oni swobodnie spoczywa³y na szufladzie lub zainstalowanych przed klawiatur± podk³adkach. Ma to szczególne znaczenie przy pracy w ¶rodowisku Windows.

Pole optymalnego widzenia - polem optymalnego widzenia jest obszar przestrzeni, w której umieszczamy elementy najczê¶ciej w czasie pracy obserwowane jak dokumenty czy ekran monitora. Pole widzenia tworzy sto¿ek o k±cie wierzcho³kowym oko³o 300, którego osi± jest symetryczna, centralna linia pola widzenia na wprost oczu, pod k±tem 150 w dó³ od poziomej linii oczu pracownika. Pomiary wykonujemy przy wyprostowanej pozycji g³owy oraz tu³owia. W polu optymalnego widzenia powinien byæ umieszczonym ekran monitora i uchwyt na dokumenty. Biurko powinno zapewniaæ woln± przestrzeñ dla nóg.

Pod biurkiem, w miejscu przeznaczonym na nogi, nie powinny byæ ustawiane pojemniki na papier, jednostki centralne komputerów, kartony po sprzêcie, ani ¿aden inny sprzêt ograniczaj±cy pracownikowi swobodne ustawienie nóg.

Podnó¿ek - nie nale¿y do obowi±zkowego i standartowego wyposa¿enia stanowiska pracy. Jest stosowanym w momencie wyposa¿enia stanowisk pracy w biurka, na których s± ustawione monitory, które nie posiadaj± regulacji wysoko¶ci. Podnó¿ek maj±c regulowan± wysoko¶æ, zapewnia wygodn± pozycjê nóg podczas pracy. Minimalne wymiary podnó¿ka wynosz± 30 x 40 cm a jego k±t pochylenia powinien byæ regulowanym w zakresie od 0 do 250. Powinien posiadaæ mo¿liwo¶æ ustawiania k±ta pochylenia przez pracownika z pozycji siedz±cej. Powinien byæ pokryty tworzywem niepowoduj±cym ¶lizgania siê i posiadaj±cego ma³± przewodno¶æ ciepln±. Podnó¿ek jest rozwi±zaniem dora¼nym, ale koniecznym do stosowania. Zgodnie z aktualnymi przepisami, je¶li stopy pracownika nie mog± p³asko spoczywaæ na pod³odze, na jego ¿yczenie, stanowisko powinno byæ wyposa¿one w podnó¿ek.

Organizacja stanowiska pracy z monitorem ekranowym

Monitor, ustawienie - monitory ustawiamy w takich miejscach, aby nie odbija³o siê w nich ¶wiat³o naturalne ani ¶wiat³o sztuczne.

Nie ustawiamy monitora na tle okna, naprzeciw okna ani na tle innych jaskrawych obiektów. Najlepiej, je¶li s± ustawione bokiem do okna w odleg³o¶ci, co najmniej 1m od okna.

Je¿eli nie wystêpuje inna mo¿liwo¶æ organizacyjna, mo¿na miêdzy monitorami stawiaæ niewysokie przegrody, które zas³aniaj± dostêp bezpo¶redniego ¶wiat³a z okien. Refleksy ¶wietlne, du¿e ró¿nice pomiêdzy jasno¶ci± pomieszczenia a jasno¶ci± obrazu powoduj± szybkie zmêczenie wzroku, wyczerpanie siê zdolno¶ci adaptacyjnych oczu, a w nastêpstwie pogorszenie sprawno¶ci funkcjonowania narz±du wzroku. T³o, na którym widzimy monitor, nie powinno byæ zbyt jasne ani za ciemne. Odchylenia w tym zakresie dosyæ ³atwo daj± siê usun±æ przez pod¶wietlenie ¶ciany lub powieszenie na ¶cianie obrazu. Aby unikn±æ ci±g³ej akomodacji oka, nale¿y postaraæ siê, aby wszelkie przedmioty, na które czêsto spogl±damy mia³y zbli¿on± lub podobn± luminacjê. Pochylanie siê na boki i do przodu (w celu unikniêcia refleksu ¶wietlnego i polepszenia widzenia) doprowadza do powstawania bólów krêgos³upa. Na rysunku pokazano przyk³ad w³a¶ciwego umieszczenia monitora oraz podstawowe parametry rozmieszczenia poszczególnych urz±dzeñ na stanowisku pracy. Poniewa¿ przed monitorem spêdzamy wiele godzin i od jego jako¶ci zale¿y stan naszych oczu, zdrowia i samopoczucia, pamiêtajmy, ¿e obok klawiatury i myszy, monitor najbardziej wp³ywa na wygodê i wydajno¶æ pracy pracownika. Powinien byæ ustawiony w linii wzroku patrz±cego, na wprost operatora, w sposób pozwalaj±cy unikn±æ odblasków, refleksów ¶wietlnych pogarszaj±cych widoczno¶æ obrazu.

Odleg³o¶æ u¿ytkownika od ekranu powinna wynosiæ oko³o 70 cm (minimalna odleg³o¶æ wynosi od 40 do 50cm).

Górny brzeg ekranu monitora powinien byæ nieco ni¿ej od poziomu oczu pracownika, ale nie powy¿ej tego poziomu.

Odleg³o¶æ pomiêdzy s±siednimi monitorami powinna wynosiæ minimum 60 cm.

Osoba pracuj±ca z ty³u monitora powinna znajdowaæ siê w odleg³o¶ci, co najmniej 80 cm, ale zalecana odleg³o¶æ wynosi 130cm.

Najlepszym rozwi±zaniem jest ustawienie monitorów ty³em jeden wzglêdem drugiego. Sam monitor musi mieæ mo¿liwo¶æ ³atwego obracania, przekrêcania i przechylania, co umo¿liwia osi±gniêcie odpowiedniego i najlepszego dla danego operatora k±ta widzenia.

Krzes³o - musi byæ stabilne. Powinno posiadaæ podstawê piêcioramienn± wyposa¿on± w kó³ka. Powinno posiadaæ mo¿liwo¶æ regulacji wysoko¶ci siedziska oraz k±ta ustawienia oparcia. Siedzisko obrotowe o wymiarach p³yty siedzeniowej 42 x 42 cm. P³yta siedzeniowa powinna byæ pokryta grub± warstw± miêkkiego, sprê¿ystego, najlepiej naturalnego materia³u. Krzes³o musi zapewniaæ maksymaln± swobodê ruchów.

Krzes³o powinno posiadaæ porêcze, podpórki, aby mo¿na by³o opieraæ wygodnie ³okcie odci±¿aj±c krêgos³up oraz miê¶nie ramion i karku. Powinno mieæ regulowane oparcie i podpieraæ krêgos³up w odcinku lêd¼wiowym.

Oparcie winno mieæ 850mm wysoko¶ci i 300 mm szeroko¶ci a k±t oparcia krzes³a nie mo¿e ulegaæ zmianie pod wp³ywem ciê¿aru cia³a.

Zakres ruchomo¶ci powinien wynosiæ 50 do przodu i do 300 do ty³u.

Zalecana g³êboko¶æ siedziska od 380 do 400mm.

Za p³ytkie krzes³o stwarza Dyskomfort ludziom wysokim natomiast krzes³o za g³êbokie stwarza problemy ze wstawaniem i siadaniem.

Praca przy komputerze jest prac± siedz±c±, która wymaga wysi³ku statycznego. Jest to powodem obci±¿enia miê¶ni. Najbardziej obci±¿one s± miê¶nie utrzymuj±ce cia³o w pozycji siedz±cej, miê¶nie stabilizuj±ce krêgos³up, miê¶nie ramion i r±k oraz miê¶nie karku utrzymuj±ce pionowo g³owê.

Przed³u¿ony w pozycji siedz±cej nacisk miê¶ni na naczynia krwiono¶ne staje siê powodem zmniejszenia przep³ywu krwi przez miê¶nie. Przy¶piesza to zmêczenie miê¶niowe.

D³ugo utrzymywana pozycja siedz±ca mo¿e doprowadziæ do zwyrodnienia stawów, zapalenia pochewek ¶ciêgnistych, bólów miê¶ni i krêgos³upa.

Dobre krzes³o zapewnia dobr± i prawid³ow± postawê przy pracy, zw³aszcza krzes³o z podpórk± dla czê¶ci lêd¼wiowej krêgos³upa. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e wa¿nym i istotnym elementem wp³ywaj±cym na w³a¶ciw± postawê w czasie pracy jest zapewnienie nieograniczonego szafkami czy szufladami miejsca dla nóg.

Wolna przestrzeñ pod biurkiem zapewniaj±ca swobodne miejsce dla nóg o szeroko¶ci minimum 70cm i g³êboko¶ci minimum 60cm.

Rozwa¿yæ nale¿y tak¿e i drug± stronê zagadnienia, czyli problem subiektywnego odczucia pracownika, który to krzes³o bêdzie u¿ytkowa³. Subiektywne odczucie jest bardzo zindywidualizowane i dlatego wybór krzes³a wymaga podej¶cia indywidualnego. Najlepiej, gdy istnieje mo¿liwo¶æ okresowego przetestowania oferowanego do zakupu modelu. Wskazanym jest, aby krzes³o nie ogranicza³o swobody ruchów, a wrêcz pozwala³o na siedzenie dynamiczne z czêst± zmian± pozycji. W praktyce oznacza to odpowiednie do cia³a rozmiary siedziska oraz w³a¶ciw± odleg³o¶æ miêdzy pod³okietnikami, która powinna byæ wiêksz± ni¿ najwiêksza szeroko¶æ tu³owia. Zachowanie takich proporcji pozwoli pracownikowi na swobodne wstawanie i siadanie. Krzes³o powinno posiadaæ wysokie i odpowiednio wyprofilowane oparcie odpowiadaj±ce ca³ej d³ugo¶ci pleców z mechanizmem pozwalaj±cym na ci±g³e podparcie pleców.

Myszka - osoby czêsto korzystaj±ce z myszki mog± nadwerê¿yæ d³oñ. Skutkiem nadwerê¿enia jest zmêczenie lub schorzenia d³oni, ramienia i barku. D³ugie jednorodne obci±¿enie mechaniczne wywo³uje podra¿nienie oraz ból przedramienia i nadgarstka. Dlatego ca³a d³oñ od kciuka po koñce palców powinna le¿eæ wygodnie na myszy. Czê¶æ myszki, na której le¿y rêka winna byæ wypuk³a, a przednia czê¶æ musi byæ ni¿sza od tylnej. Osoby redaguj±ce teksty oraz internauci winni kupowaæ myszki z rolk± przewijaj±c± tekst. Z up³ywem czasu kulka myszki obraca siê gorzej z powodu nagromadzenia siê kurzu. Dlatego mysz nale¿y regularnie rozkrêcaæ i wyczy¶ciæ kurz wewn±trz obudowy oraz sam± kulkê, such± niepyl±c± szmatk±.

Klawiatura- ma bezpo¶redni wp³yw na wydajno¶æ i komfort pracy. Wp³ywa tak¿e na zapobieganie dolegliwo¶ciom uk³adu miê¶niowo-szkieletowego. Klawiatura powinna byæ usytuowan± w linii ¶rodkowej cia³a operatora. Poprawne ustawienie d³oni i przedramion podczas pracy przy komputerze mo¿e uchroniæ pracownika przed przewlek³ymi schorzeniami. W zachowaniu w³a¶ciwej pozycji pracy mog± pomagaæ wyprofilowane tak, aby d³onie le¿a³y na klawiaturze w sposób naturalny, klawiatury ergonomiczne. Pos³ugiwanie siê t± klawiatur± jest zalecane zw³aszcza dla osób, które opanowa³y pisanie 10 palcami. Przed zakupem klawiaturê nale¿y jednak wypróbowaæ, czy dany model jest dla nas modelem odpowiednim.

U³o¿enie d³oni podczas pracy na klawiaturze komputera.

Prawid³owe u³o¿enie koñczyn górnych podczas obs³ugi typowej klawiatury winno byæ takie:

aby k±t miêdzy ramieniem a opartym na pod³okietniku przedramieniem wynosi³ 900,

U³o¿enie klawiatury powy¿ej ³okcia bêdzie powodowa³o bóle w obrêbie ramion. Rêce podczas pisania na klawiaturze powinny byæ swobodne oraz powinny posiadaæ mo¿liwo¶æ oparcia nadgarstków o podk³adkê. Wa¿nym jest, aby rêka nie opiera³a siê o kant sto³u na wysoko¶ci nadgarstka. Wystêpuje wówczas mo¿liwo¶æ pogarbienia nerwu przebiegaj±cego przez nadgarstek. Nale¿y wystrzegaæ siê niew³a¶ciwych rozwi±zañ. Dobra klawiatura nie powinna byæ ani za „twarda” ani za „miêkka”. Aby zadbaæ o nadgarstki mo¿emy do klawiatury standardowej dokupiæ podstawkê dostosowana do wysoko¶ci klawiatury. Dobre rezultaty daje stosowanie specjalnych podstawek ¿elowych (jak na rysunku poni¿ej) umieszczone przed klawiatur± i myszk±. Prawid³owa podk³adka ¿elowa powinna byæ szeroka od 5 do 10 cm i zapewniaæ swobodne oparcie dla nadgarstków.

Przedstawione rozwi±zanie jest w³a¶ciwe, szuflada jest na tyle szeroka ¿e mie¶ci swobodnie klawiaturê i myszkê. To bardzo istotny problem zw³aszcza podczas pracy w ¶rodowisku Windows, wymagaj±cym u¿ywania naprzemiennie klawiatury i myszki. Zbyt w±ska szuflada wymaga jej zamykania aby obs³u¿yæ myszkê i nie jest dobrym rozwi±zaniem. Najczê¶ciej spotykane na rynku stoliki pod komputer s± niestety w takie szuflady wyposa¿ane.

zdrowe nogi

Uchwyt na dokumenty i podnó¿ek jest dodatkiem do stanowiska komputerowego.

POSTAWA PRZY PRACY

Zachowanie prawid³owego ustawienia cia³a jest kluczowym elementem wp³ywaj±cym na zdrowie. Pomagaj± w tym dobrze zaprojektowane meble, ale wiele zale¿y od samych u¿ytkowników. Prawid³owa technika pisania, w³a¶ciwa prawid³owa pozycja przy pracy, prawid³owe ustawienie mebli i poprawne przyzwyczajenia pracownika s± najwa¿niejsze.

PODSTAWOWE ZASADY W£A¦CIWEJ PODSTAWY W CZASIE PRACY

·  Trzymaæ g³owê prosto, tak, aby szyja nie by³a wygiêta i nie powodowa³o to zniekszta³ceñ odcinaka szyjnego krêgos³upa.

·  Opieraæ siê plecami o oparcie krzes³a, co zmniejszy zmêczenia krêgos³upa w odcinku szyjnym. Ramiona powinny zwisaæ swobodnie. Trzymaæ ³okcie przy sobie lub oparte na porêczach fotela gdy¿ nie obci±¿a to dodatkowo pleców.

·  Siedzieæ ergonomicznie – regulowaæ oparcie i wysoko¶æ fotela. Klawiaturê ustawiæ nisko, aby nie powodowaæ zgiêcia r±k w nadgarstkach.

·  Regulowaæ wysoko¶æ fotela, pamiêtaj±c, aby stopy swobodnie opiera³y siê o pod³ogê. Nogi powinny byæ zgiête w kolanach pod k±tem prostym.

·  Stopy trzymaæ ustawione swobodnie i p³asko na pod³odze lub na odpowiedniej podstawce - podnó¿ku.

·  Stale przysuwaæ siê jak najbli¿ej do oparcia krzes³a, rozwieraj±c jak najszerzej kolana i opieraj±c siê o pod³ogê ca³a powierzchnia stóp.

·  Klawiatura powinna byæ ustawion± na nie¶lizgaj±cej siê powierzchni i w przypadku wysoko¶ci klawiatury wiêkszej ni¿ 3 cm, nale¿y wyposa¿yæ j± w odpowiednie podk³adki pod nadgarstki.

·  G³owa prosta, miê¶nie karku rozlu¼nione, broda lekko przygiêta do klatki piersiowej. Siedzisko krzes³a powinno zapewniæ oparcie do po³owy ³opatek siedz±cego oraz podpórk± lêd¼wiow±.

·  Po ka¿dej godzinie pracy z komputerem, jego u¿ytkownik powinien robiæ przerwê, w czasie, której powinien wykonywaæ æwiczenia oddechowe, masa¿ palców r±k, rozlu¼niaæ miê¶nie tu³owia oraz masowaæ skórê g³owy.

 

Negatywne skutki zdrowotne nieprzestrzegania zasad bhp w trakcie d³ugotrwa³ej pracy w pozycji siedz±cej przy komputerze. Autor wykresu zagro¿eñ dr in¿. Zbigniew Jó¼wiak, z Instytutu Medycyny Pracy w £odzi.

 

Nieprzestrzeganie zasad bhp przy komputerze mo¿e byæ powodem powstawania wielu niekorzystnych objawów chorobowych. Niektóre z nich to:

RSI (Repetitive Strain Injury), Zespó³ Cie¶ni Nadgarstka.

To zespó³ urazów wynikaj±cych z przeci±¿enia. Jego objawy to przewlek³y ból ramion, przedramion, przegubów d³oni. Przyczyny kumuluj± siê przez wiele lat. Ich powodem jest d³ugotrwa³a praca w siedz±cej pozycji powoduj±ca statyczne obci±¿enie miê¶ni i nacisk na dyski miêdzykrêgowe, oraz praca na nie ergonomicznej klawiaturze bez podk³adki pod nadgarstki. Dochodzi do usztywnienia miê¶ni pleców, karku i r±k. Objawami jest wystêpowanie drêtwienia palców wskazuj±cych, które narastaj±co obejmuje barki. Pogarszaj±ca siê sprawno¶æ koñczyn górnych oraz zakres ruchów i s³abn±ca si³a chwytu palców. Prowadzenie samochodu staje siê niemo¿liwe a do rangi problemu dochodzi podniesienie s³uchawki telefonu czy zjedzenie posi³ku. Efektem schorzenia jest d³ugotrwale i nieprzyjemne leczenie lub interwencja chirurgiczna i d³ugotrwa³a rehabilitacja. Choroby z tego zespo³u s± czêsto mylnie diagnozowane, poniewa¿ wielu lekarzy nie s³ysza³o o RSI. Schorzenie to nie jest uznanym za chorobê zawodow±. Zapobieganie schorzeniu jest mo¿liwe przez wykorzystanie na prost± gimnastykê przerw w pracy.

Dolegliwo¶ci krêgos³upa i pleców - spowodowane s± niew³a¶ciwym urz±dzeniem i wyposa¿eniem stanowiska pracy, ale tak¿e samoczynnym przyjmowaniem przez pracowników niew³a¶ciwej postawy w czasie pracy. Objawami s± bóle krêgos³upa, pleców, dyskopatia, skurcze miê¶ni nóg oraz skrzywienie krêgos³upa.

Impotencja, dolegliwo¶ci menstruacyjne i poronienia - s± skutkiem d³ugotrwa³ej, pracy przy komputerze, dodatkowo potêgowanej siedz±cym trybem ¿ycia w domu. Mo¿e to predysponowaæ niektóre z kobiet w ci±¿y do samoistnego poronienia, ale tak¿e do zahamowania wewn±trzmacicznego rozwoju p³odu. Jako jedn± z przyczyn podaje siê elektrostres. Jak podkre¶la literatura zdarza siê to wyj±tkowo rzadko, ale pominiêcie promieniowania monitora po¶ród czynników szkodliwych dla kobiet w ci±¿y by³oby b³êdem. Zapobieganie to bezwzglêdne przestrzeganie zakazu wykonywania pracy przy monitorze powy¿ej 4 godzin/dziennie przez kobiety w ci±¿y.

Podra¿nienia skóry i alergie - wywo³uje je kontakt skóry z dodatnio na³adowanymi cz±stkami kurzu odpychanymi przez monitory oraz wypychanymi z jednostek centralnych komputerów przez ich wentylatory w kierunku operatora. Objawami to podra¿nienia skóry i alergie.

Podra¿nienia b³ony ¶luzowej - podra¿nienia ¶luzówek oczu, nosa, krtani wywo³ywane przez reakcjê organizmu na zbyt du¿e stê¿enie ozonu w powietrzu. Wystêpowanie u osób zatrudnionych w du¿ych halach biurowych wyposa¿onych w drukarki i kopiarki laserowe.

Zawroty g³owy - s± jednym z najczê¶ciej spotykanych objawów. S± powodowane z³ym stanowiskiem pracy i przeci±¿eniem oczu, stresem oraz d³ugim korzystaniem z okularów VR – zw³aszcza okularów w metalowych oprawach, ogniskuj±cych promieniowanie.

Elektrosmog i dzia³anie ozonu - poza wymienionymi wy¿ej alergiami i podra¿nieniami dok³adnie nie poznano pe³nego zakresu jego negatywnego oddzia³ywania. W starszych typach monitorów nie istnieje ¿adna skuteczna mo¿liwo¶æ ograniczenia szkodliwego oddzia³ywania tych monitorów i nale¿y je wymieniaæ na jednostki nowe i bezpieczne. Szerokie gremium naukowców przypuszcza, ¿e rozdra¿nienie, utrata si³ i energii ¿yciowej (wypalenie siê), zaburzenia przewodu pokarmowego, czy dolegliwo¶ci menstruacyjne i impotencja s± wywo³ane przez promieniowanie elektromagnetyczne monitora oraz oddzia³ywanie ró¿nego rodzaju gazów, bezwonnych tlenków i furanów, zaliczanych do rakotwórczych trucizn. Okre¶lane to jest szeroko okre¶lonym mianem VDOS - Visual display operator syndrom. Istotnym i wa¿nym problemem jest szkodliwe dzia³anie ozonu na organizm cz³owieka. Ozonu brakuje w warstwie ochronnej atmosfery ziemskiej, ale na ziemi mamy go za du¿o. Jest agresywnym, chocia¿ nietrwa³ym gazem, (O3) który dra¿ni b³ony ¶luzowe nosa, oczu i krtani. Jest podejrzewany o uszkodzenia oczu. Emituj± go wszystkie urz±dzenia, a szczególnie kserokopiarki podczas nadawania potencja³u elektrycznego drobinom tonera.

Nara¿enie narz±du wzroku - po d³ugotrwa³ej pracy, wiêkszo¶æ operatorów skar¿y siê na ³zawi±ce i przekrwione oczy, zaczerwienione spojówki, uczucie pieczenia i szczypania, bóle g³owy senno¶æ, apatiê. Wiêkszo¶æ te¿ podaje objawy zaburzenia widzenia oraz wra¿enie suchych oczu. Od maja do wrze¶nia 1999r. Klinika Okulistyki AM we Wroc³awiu przeprowadzi³a badania wp³ywu pracy na wzrok i samopoczucie. Badano 5000 osób. Z tych badañ wynika, ¿e 96 na 100 osób pracuj±cych przy komputerach ma dolegliwo¶ci narz±du wzroku. Podczas 8 godzin wpatrywania siê w monitor oczy operatora wykonuj± oko³o 30 tys. ruchów. Oczy s± suche, piek±ce i przekrwione. Przy dodatkowym skumulowaniu braku ostro¶ci, nadmiernej jaskrawo¶ci oraz migotania obrazu monitora, spada czêstotliwo¶æ mrugania powiekami i zwil¿ania oczu. Jest to pierwszy objaw Syndromu Sicca którego objawami jest wysychanie i zmêtnienie rogówki oraz stopniowa utrata wzroku.

Powodem jego powstawania jest niew³a¶ciwy monitor, niew³a¶ciwie ustawione parametry monitora, niewykorzystane w pe³ni mo¿liwo¶ci ekranu, ale tak¿e d³ugotrwa³a praca z ma³ymi czcionkami. Mo¿na zapobiegaæ tym objawom przez czêste mruganie powiekami, robienie przerwy w pracy, stosowanie w³a¶ciwego monitora o od¶wie¿aniu minimum 85Hz i w³a¶ciwe jego wykorzystanie. Nie nale¿y wykorzystywaæ w czasie pisania, pisma mniejszego ni¿ 8 punktów (a zalecana jest praca na 11-12 punktów oraz stosowanie czcionki Arial, Times New Roman). Jest mo¿liwe przeciwdzia³anie praktyczne przez mocne zaciskanie powiek a nastêpnie mocne otwieranie oczu w czasie odchodzenia od monitora. Czynno¶æ powtarzaæ kilka razy i ponawiaæ w ci±gu dnia. Innym sposobem jest zamkniêcie oczu i szczelne zas³oniêcie ich d³oñmi przy jednoczesnym naciskaniu nadgarstkami na ga³ki oczu. Nale¿y siê skupiæ siê i zaczekaæ a¿ znikn± wszystkie wystêpuj±ce kolorowe plamy. Æwiczenia powy¿sze nale¿y wielokrotnie w ci±gu dnia powtarzaæ.

Promieniowanie ekranu - promieniowanie ekranu jest powodem zachwiania równowagi miêdzy jonami dodatnimi a jonami ujemnymi w powietrzu, przez zwiêkszenie siê ilo¶ci jonów ujemnych. Reakcj± cz³owieka jest depresja, obni¿enie ci¶nienia krwi, obni¿enie sprawno¶ci organizmu i ból g³owy. Przeciwdzia³amy tym zjawiskom przez stosowanie drewnianych pod³óg, boazerii, oraz przez umieszczanie w pomieszczeniu ro¶lin. Jednymi z najlepszych ro¶lin s±: paproæ, geranium, tuja pokojowa, ja³owiec kar³owaty, aloes, trzykrotka. Zalecanym i efektywnym sposobem tworzenia dobrego mikroklimatu jest sztuczna jonizacja powietrza. Jonizatory umieszczamy w odleg³o¶ci 1 do 2 m od stanowiska pracy i uruchamiamy na krótkie 60 do 110 minutowe okresy z 2 godzinnymi przerwami w pracy jonizatora.

Pole elektromagnetyczne - jest wytwarzane przez p³yn±cy pr±d. W nowoczesnym sprzêcie nie ma ono takiego znaczenia ze wzglêdu na mniejsz± ilo¶æ transformatorów i cewek elektromagnetycznych. Nadal jednak jest wa¿nym czynnikiem wi±¿±cym siê z prac± monitora, zw³aszcza monitora kineskopowego. Powoduje polaryzacjê napiêcia elektrostatycznego pomiêdzy cz³owiekiem a ekranem monitora. W jej rezultacie twarz operatora przyci±ga na³adowane cz±steczki kurzu w takim samym stopniu, co na³adowany elektrycznie ekran. Pogarsza siê proces oddychania oraz wyrazisto¶æ odczytywania z ekranu informacji. Kurz i jonizacja powietrza mo¿e wywo³ywaæ podra¿nienia skóry i alergie. Silne pole mo¿e byæ powodem zaburzenia procesów bioelektrycznych. Nie stwierdzono, mimo wielokrotnych badañ, szkodliwego wp³ywu na przebieg ci±¿y u kobiet. Wp³yw na organizm cz³owieka jest ci±gle przedmiotem sporów. Wszystkie aktualnie sprzedawane monitory, zw³aszcza monitory LCD spe³niaj± bardzo rygorystyczne w tym zakresie normy TCO.

Promieniowanie rentgenowskie -emisja promieniowania rentgenowskiego przez nowoczesne monitory zosta³a w ostatnich latach obni¿on± i obecnie jest ni¿sz± od t³a. Oznacza to, ¿e jest ono ni¿szym od naturalnego promieniowania przyrodniczego. Na ile jego ma³e dawki przy d³ugotrwa³ym oddzia³ywaniu na organizm wp³ywaj± na cz³owieka nie zosta³o jeszcze naukowo wyja¶nione.

Pole elektrostatyczne -które powstaje w wyniku wtórnej emisji elektronów wybijanych przez wi±zkê elektronów o wysokiej czêstotliwo¶ci, bombarduj±c± wewnêtrzn± powierzchniê ekranu oraz towarzysz±ce mu promieniowanie jonizuj±ce. Powoduje zbieranie siê na powierzchni ekranu kurzu. Przesuwaj±c rêk± po ekranie s³yszymy ciche trzaski, co oznacza, ¿e na ekranie zebra³ siê ³adunek elektrostatyczny. Promieniowanie to jest neutralizowanym przez dzia³anie wody zawartej w powietrzu. Przy wilgotno¶ci powietrza 50 - 60% potencja³ elektrostatyczny jest znacznie ograniczonym. Dlatego wa¿nym zagadnieniem jest wietrzenie pomieszczeñ, zw³aszcza w okresie zimowym, kiedy wilgotno¶æ mo¿e spadaæ do 30%. Najbardziej intensywne pole elektrostatyczne wystêpuje przez pierwszy kwadrans od w³±czenia monitora. Zaleca siê w³±czanie komputera kilka minut przed rozpoczêciem pracy.

Promieniowanie jonizuj±ce – w nowych monitorach jest filtrowanym przez szk³o o³owiowe ekranu kineskopu. Samo szk³o oraz warstwa antystatyczna redukuje niemal ca³kowicie pole elektryczne i ³adunki statyczne ekranu. Konstrukcja odchylania i ekranowanie zamyka pole magnetyczne wewn±trz obudowy. Dziêki temu mo¿emy ¶mia³o spêdzaæ znacznie wiêcej czasu przed ekranami monitorów, bez obawy o nasze zdrowie. Produkowane obecnie monitory, zw³aszcza LCD, posiadaj± oznakowanie potwierdzaj±ce spe³nianie bardzo surowych wymagañ bezpieczeñstwa pracy z monitorami. Poni¿ej pokazano wzory tych oznaczeñ. Umieszczenie ich na monitorze ¶wiadczy o tym, ¿e monitor ten jest bezpiecznym dla u¿ytkownika.

Ruch powietrza - zainstalowane wewn±trz komputera urz±dzenia wiruj±ce (wentylatory) wymuszaj± ruch powietrza przenosz±c py³ki, alergeny oraz zjonizowane powietrze wytworzone przez monitor. Wzrostowi natê¿enia zjonizowanego powietrza i py³ków w pomieszczeniu zapobiega wietrzenie pomieszczeñ.

Szkodliwe gazy - razem z nagrzanym powietrzem z wnêtrza komputera i monitora wydzielaj± siê zwi±zki chemiczne. S± to gazy bezwonne, tlenki i furany. S± zaliczanymi do najgro¼niejszych trucizn ¶rodowiska naturalnego oraz maj± dzia³anie rakotwórcze. Wydostaj± siê z emulsji ognioodpornej, któr± pokryte s± obudowy nowych monitorów i jednostek centralnych i dlatego wystêpuj± najczê¶ciej w pomieszczeniu, do, którego zosta³ wstawiony nowo zakupiony sprzêt. Przeciwdzia³amy tym zjawiskom przez dobre „wygrzanie” sprzêtu w czasie kilku dni w czêsto wietrzonym pomieszczeniu. Szkodliwe substancje w tym czasie ulatniaj± siê.

Komputer jest uci±¿liwy czy szkodliwy?

Zgodnie z Pani± prof. Konarsk± z Zak³adu Ergonomii CIOP, „ Komputery s± uci±¿liwe, ale nie s± szkodliwe” i przy zachowaniu odpowiednich ¶rodków ostro¿no¶ci, zdrowie u¿ytkownika komputera nie jest nara¿one na szwank. Dotychczas „nie ma schorzeñ rozpoznanych jako choroby zawodowe wynikaj±ce z pracy na komputerze, ale s± choroby wywo³ywane prac± na klawiaturze”. Tak± chorob± nadgarstka jest zespó³ cie¶ni nadgarstka, który dotychczas by³ chorob± zawodow± malarzy, pianistów i maszynistek. Choroby te ujawniaj± siê po 10 do 12 latach pracy przy komputerze. Bior±c pod uwagê, ¿e komputery na szersz± skalê w Polsce s± stosowane od 1989 roku, to najbli¿sze lata poka¿± jak rzeczywi¶cie w Polsce wygl±da rozwój sytuacji w tym zakresie.

W literaturze zgodnie podkre¶la siê, ¿e praca przy komputerze jest bardzo wyczerpuj±cym i wymagaj±cym wytrzyma³o¶ci zajêciem:

po sze¶ciu godzinach aktywno¶ci lewego palca wskazuj±cego, zwi±zane z tym obci±¿enia s± porównywalne do obci±¿enia nóg podczas 40 km marszu,

podczas 8 godzin pracy nasze oczy wykonuj± oko³o 30 tys. ruchów i s± tak przeci±¿one, ¿e nie potrafi± przystosowaæ siê do kolejnych wymagañ,

je¿eli siedzimy przez d³ugi czas to poszczególne elementy krêgos³upa ulegaj± ¶ci¶nieniu a w niew³a¶ciwej pozycji przyci±ganie ziemskie dodatkowo obci±¿a krêgos³up tak, ¿e po czasie odczuwamy ból pleców,

uszkodzenia dysku s± nie tylko skutkiem wypadku. Najczê¶ciej przyczyn± jest brak ruchu lub d³ugie unieruchomienie cia³a. Najwiêcej przypadków wysuniêcia dysków (95%) przytrafia siê pomiêdzy najni¿szym krêgiem lêd¼wiowym a ko¶ci± krzy¿ow± i dotyka najczê¶ciej ludzi w wieku 30 do 40 lat,

schorzenia krêgos³upa, zwyrodnienia stawów g³ównie d³oni i nadgarstków, zaburzenia b³êdnika, bóle g³owy, utrata wzroku i s³uchu to tylko czê¶æ spraw nieprzyjemnych, które spotkaæ mog± nieomal ka¿dego,

na podstawie przeprowadzonych badañ stwierdza siê, ¿e 1 do 4% wszystkich u¿ytkowników internetu to ludzie w wiêkszym lub mniejszym stopniu uzale¿nieni,

badania przeprowadzone w USA na grupie osób korzystaj±cych z komputera powy¿ej trzech godzin dziennie wykaza³y, ¿e blisko 80% z nich ma nabyte wady wzroku, a praktycznie 100% cierpi na inne dolegliwo¶ci wynikaj±ce bezpo¶rednio z faktu u¿ytkowania komputera.

Tak, wiêc, je¶li chcemy, aby eksploatowane miê¶nie i stawy s³u¿y³y nam dobrze i je¶li chcemy maksymalnie ograniczyæ mo¿liwe negatywne skutki, to poza przyjmowaniem w pracy w³a¶ciwej pozycji cia³a, powinni¶my, co godzinê wychodziæ na ¶wie¿e powietrze lub na przerwê z dala od stanowiska pracy i komputera. Je¿eli które¶ z wymienionych wcze¶niej objawów ujawni± siê, bêdzie ju¿ za pó¼no. Najstarsz± medyczn± dewiz± jest: „lepiej zapobiegaæ ni¿ leczyæ!” i ma to bardzo istotne znaczenie, tym bardziej, ¿e z leczeniem tak¿e mog± byæ problemy... poniewa¿ wielu lekarzy nie kojarzy rozpoznawanych chorób z naszym komputerem! Podstaw± do wprowadzania zasad ergonomii w biurze jest Rozporz±dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa¿onych w monitory ekranowe (Dz. U. nr.148, poz. 973 z 1998r.), wraz z jego integralnym za³±cznikiem do rozporz±dzenia (poz.978) Minimalne wymagania bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spe³niaæ stanowiska pracy wyposa¿one w monitory ekranowe. W za³±czniku tym s± wymienione jedynie takie zalecenia, które pozwalaj± na stworzenie stanowiska pracy bezpiecznego i niestwarzaj±cego ryzyka powstania dolegliwo¶ci w czasie pracy czy odleg³ych negatywnych skutków. Nie jest ono przepisem na nowoczesne i ergonomiczne stanowisko pracy przy komputerze. Mo¿na spe³niæ wszelkie wymagania stawiane przez powy¿sze rozporz±dzenie a praca w biurze bêdzie nadal dla pracownika prac± uci±¿liw±. Na jej uci±¿liwo¶æ bêdzie wp³ywa³a du¿a intensywno¶æ pracy oraz niedostosowanie stanowiska do potrzeb lub upodobañ pracownika wynikaj±ce z jego nie¶wiadomo¶ci lub nieumiejêtno¶ci. Warunki pracy nie spowoduj± utraty zdrowia, ale mog± przy¶pieszyæ i zwiêkszyæ poziom zmêczenia. Jednym z pierwszych zauwa¿alnych efektów bêdzie zmniejszenie efektywno¶ci i wydajno¶ci pracy oraz wzrost liczby pope³nianych b³êdów. B³êdy wynikaj±ce choæby z niew³a¶ciwej interpretacji danych mog± powodowaæ znacz±ce straty ekonomiczne i zmniejszyæ poziom bezpieczeñstwa. Dlatego na stanowiskach pracy wymagaj±cych stabilno¶ci zachowania wzmo¿onej uwagi celowym bêdzie stworzenie stanowiska pracy spe³niaj±cego nie tylko minimalne wymagania wynikaj±ce z rozporz±dzenia, ale stanowiska uwzglêdniaj±cego najnowsze zdobycze technologii i badañ z dziedziny fizjologii pracy. Oto wymagania i najczê¶ciej spotykane zagro¿enia w wybranych, mo¿liwych do spotkania w biurach grupach pracowników i grup zbli¿onych zawodowo. Umo¿liwi nam poznanie zagro¿eñ a szczególne u¶wiadomienie ich wystêpowania oraz podanie sposobów i zasad umo¿liwiaj±cych ich unikanie lub minimalizowanie skutków negatywnych.

PROFILAKTYKA

PROSTE ÆWICZENIA FIZYCZNE DLA PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH PRZY MONITORACH EKRANOWYCH

Warto i nale¿y uprawiaæ regularnie i z umiarem jaki¶ ogólnorozwojowy sport. Mo¿e to byæ anga¿uj±ce wszystkie miê¶nie p³ywanie lub rekreacyjne æwiczenia na si³owni. Warto tak¿e wykorzystaæ krótkie chwile przerw w pracy na wykonanie prostych relaksuj±cych i rozlu¼niaj±cych æwiczeñ gimnastycznych. Poni¿ej przyk³ady prostych æwiczeñ fizycznych, zachowañ, które warto stosowaæ w czasie nawet krótkotrwa³ych przerw w wykonywanej pracy. Poprawi± obieg krwi, ukrwienie organizmu i zrelaksuj± organizm.

·  Stoj±c lub siedz±c, pochylamy g³owê na boki na przemian w prawo i lewo. Wykonywaæ obroty (krêgi) g³ow±. Staraæ siê nie unosiæ jednocze¶nie ramion w górê. W ten sposób rozlu¼niamy i rozci±gamy miê¶nie boczne szyi. Æwiczenie dzia³a profilaktycznie na stawy krêgos³upa szyjnego, przeciwdzia³a bólom promieniuj±cym do stawów barkowych i ramion.

·  Siedz±c na krze¶le, maj±c wyprostowane plecy staraæ siê dotkn±æ brod± do klatki piersiowej jak tylko najni¿ej siêgniemy. W ten sposób rozci±gamy miê¶nie szyi i karku. Wiele amerykañskich firm w trosce o zdrowie pracowników zastêpuje krzes³a wielkimi nadmuchiwanymi pi³kami, poniewa¿ siedz±c na wielkiej kuli, nie sposób, co chwila siê nie poprawiaæ. I w³a¶nie o to chodzi. Wierc±c siê przeciwdzia³amy zastaniu siê stawów i krêgos³upa.

·  Na wysoko¶ci kolana chwytamy obur±cz od spodu udo i przyci±gamy go do klatki piersiowej. Nie nale¿y pochylaæ siê do przodu. W ten sposób rozci±gamy miê¶nie uda. Jest to proste i dobre æwiczenie dla wszystkich osób spêdzaj±cych dzieñ na siedz±co.

·  Siedz±c zak³adamy nogê na nogê. Praw± rêk± chwytamy za kolano lewej nogi, jednocze¶nie skrêcamy barki wraz z g³ow± do oporu w praw± stronê, i na przemian. W ten sposób rozci±gamy miê¶nie lêd¼wiowe, barków, szyi, i ud, rozlu¼niamy stawy krêgowe oraz przeciwdzia³amy skrzywieniom krêgos³upa.

·  Spacer po schodach, wchodzenie i schodzenie. Proste, ale to dobre dla serca i wspania³y trening dla uk³adu kr±¿enia.

·  Siedz±c z opartymi plecami podnosimy nogê wyprostowan± w kolanie do oporu. Ka¿da noga oddzielnie. W ten sposób rozci±gamy tylne miê¶nie uda i wzmacniamy miê¶nie przednie. Æwiczenie wskazane, zw³aszcza, gdy odczuwamy bóle w tylnej czê¶ci uda.

·  Siedz±c opieramy plecy o oparcie. Splataj±c palce r±k z ty³u za g³ow± podnosimy oba ramiona do góry. W ten sposób rozci±gamy miê¶nie barków i miê¶nie piersiowe. Jest to dobre lekarstwo na opadaj±ce ramiona.

·  Siedz±c opieramy rêce na biodrach. Palce r±k skierowane do przodu a kciuki do ty³u. Wykonujemy kr±¿enia ca³ych ramion do przodu i do ty³u. W ten sposób rozlu¼niamy miê¶nie obrêczy barkowej i wzmacniamy miê¶nie górnej czê¶ci grzbietu. To wa¿ne æwiczenie dla osób cierpi±cych na ból krêgos³upa i stawów barkowych.

·  Przyci±gamy podbródek do klatki piersiowej i pochylamy tu³ów w dó³. Rêkoma chwytamy za czubki palców nóg. W tej pozycji postaraæ siê wytrzymaæ 0,5 - 1 minuty. W ten sposób rozci±gamy miê¶nie grzbietu, rozlu¼niamy wiêzad³a krêgos³upa i przeciwdzia³amy zesztywnieniom stawów krêgowych.

·  £±czymy obie rêce i ze splecionymi palcami d³oñmi wykonujemy kr±¿enia r±k w obie strony. Jest to æwiczenie wskazane osobom odczuwaj±cym bóle nadgarstków i palców podczas pracy przy klawiaturze.

·  Rozmawiaj±c przez telefon, spacerujemy i robimy przysiady.

Wykonywanie w ka¿dej mo¿liwie wolnej chwili wybranych i jak widaæ bardzo prostych æwiczeñ, nie powinno byæ powodem nieporozumieñ czy u¶miechów. W koñcu przy monitorach komputerów pracuje coraz wiêksza czê¶æ zatrudnionych pracowników i zagro¿enia s± dla wszystkich jednakowe. Jedynie brak ¶wiadomo¶ci wystêpowania tych zagro¿eñ, lekcewa¿enie zagro¿enia, a byæ mo¿e chêæ nie nara¿ania siê „na ¶mieszno¶æ” w oczach wspó³pracowników, sk³ania do nie wykonywania tych prostych porad. Nie nale¿y obawiaæ siê ¶mieszno¶ci a wrêcz podpowiadaæ innym kole¿ankom i kolegom. Nale¿y t³umaczyæ zasady i zalety tych prostych æwiczeñ a one z pewno¶ci± bêd± wp³ywa³y pozytywnie na poprawê naszego samopoczucia oraz na ogólny stan naszego zdrowia. Byæ mo¿e pozwol± wielu z nich unikn±æ mo¿liwych, i mog±cych wyst±piæ znacznie powa¿niejszych schorzeñ.

 

BIBLIOGRAFIA

1. Prof. dr hab. Jerzy Olszewski, Katedra Pracy i Polityki Spo³ecznej Akademii Ekonomicznej w Poznaniu – „Podstawy ergonomii i fizjologii pracy” Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznañ 1997r.

2. Laboratorium Ergonomii Politechniki Poznañskiej, dr Wies³awa Horst, Rysunki przedstawiaj±ce prawid³ow± i nieprawid³ow± postawê przy pracy,

3. Publikacje: Ryzyko zawodowe na stanowiskach wyposa¿onych w monitory ekranowe. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarz±dzanie. PP 30/2000. Chroñ swój krêgos³up.

4. Elektroniczny morderca, Bart³omiej Mañk, Piotr Dêbek, Chip nr 6/2000 str.54

5. Uzale¿nienie od internetu, badanie na internautach – infoholizm. E. Dziekañska, Chip nr 4/2000

6. Z³apani w sieæ, Piotr Dêbek, Chip nr. 4/2000,

7. E. Cardias, E. Heimisch, Umiejêtno¶æ po¿ytecznego wykorzystania przerw w pracy, Komputer a zdrowie, Warszawa 1990r. str. 43-45.

8. S. Wilfert, E. Heimisch, Æwiczenia fizyczne przynosz±ce ulgê, Komputer a zdrowie, W-wa 1990r.

9. J. Boroñ-Zyss, Kto gra w gry komputerowe?- Na³óg czy zabawa- badania pilota¿owe, Wydawnictwo WSP Czêstochowa, 1995/96r.

10. Elementy ergonomii w projektowaniu miejsca pracy. ODKT NOT w Wroc³awiu, Wroc³aw 1993r.

11. Dr Ryszard Mikulski – UMK w Toruniu, Redaktor naukowy, Prof. dr hab. In¿. B. Kêdzia, „Bezpieczeñstwo i ochrona cz³owieka w ¶rodowisku pracy, Materia³y szkoleniowe dla nauczycieli akademickich, CIOP, Warszawa 1999.

12. S. Marzec, „Dobór o¶wietlenia przy pracy z komputerem”, Ochrona Pracy, nr.9, z 1995r.

13. Opracowanie „Nowe obowi±zki pracodawcy” Serwis bhp nr.5 autor S. Oziêb³o, auditor wewnêtrzny systemu zarz±dzania bhp.

14. Praca zbiorowa z serii bezpieczny zak³ad, Sto sposobów na unikniêcie k³opotów, Wydana nak³adem ZUS i PIP, Warszawa 2004r.

15. Prawo pracy, ubezpieczenia spo³eczne, stan prawny na 14.07.04, wydawnictwo AD. Dr±gowski S.A. Warszawa 2004r.

16. Dorota Siwiec, Barbara Siwek, Postêpowanie s±dowe w sprawach ubezpieczeniowych, pytania i odpowiedzi. Indor, 2004r.

17. Hubert Karski. Ochrona przed pora¿eniem pr±dem elektrycznym. CIOP 2000r.

18. BHP, Organizacja bezpiecznej pracy (wrzesieñ 2004r.) Wydawnictwo C.H. Beck. Warszawa 2004r.

19. BHP w firmie, Wydawnictwo „Wiedza i praktyka” Warszawa 2004r.

20. Sylwia Oziêb³o, Bezpieczna praca w biurze, INFOR 200r.

21. Zygmunt Wieczorek, Bezpieczeñstwo pracy, roboty budowlane i rozbiórkowe, Nak³ad ZUS i PIP, Warszawa 2004r.

22. Monitor prawa pracy i ubezpieczeñ, INFOR, warszawa 2004r.

23. Nagrody i kary, Serwis Prawno-pracowniczy, INFOR, Warszawa 2004r.

24. Od zatrudnienia do zwolnienia pracownika, Serwis Prawno-pracowniczy, INFOR, Warszawa 2004r.

25. Pracownik przed s±dem, Serwis prawno-pracowniczy, INFOR, Warszawa 04r.

26. Systemy czasu pracy, Serwis prawno-pracowniczy, INFOR, Warszawa 2004r.

27. Atest, ochrona pracy. Publikacje mgr Bronis³awa Bie¶

28. Bezpieczeñstwo i higiena pracy w zak³adach opieki zdrowotnej. Leszka Skuza, Halina Wojciechowska- Piskorska. ODDK Gdañsk 2002.

29. Lebensrettende Sofortmaßnahmen. Deutsches Rotes Kreutz. ROD Frankenthal 2000.

Brak komentarzy. Mo¿e czas dodaæ swój?
Dodaj komentarz
Zaloguj siê, aby móc dodaæ komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani u¿ytkownicy mog± oceniaæ zawarto¶æ strony
Zaloguj siê lub zarejestruj, ¿eby móc zag³osowaæ.

Brak ocen. Mo¿e czas dodaæ swoj±?